Szkoła "tysiąclatka" w Rosnowie

Jednym z celów oświatowej polityki społecznej Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (PRL) było upowszechnienie oświaty oraz jej demokratyzacja pod względem organizacyjnym i programowym. PRL borykała się z klasowym dziedzictwem II Rzeczypospolitej (np. w roku szkolnym 1921/22 nauką w szkole podstawowej objętych było tylko 66,2% dzieci) oraz skutkami II wojny światowej (zniszczeniu uległo wówczas ponad 60% majątku trwałego szkół powszechnych i średnich). W celu realizacji programu oświatowego 29 listopada 1958 z inicjatywy Ogólnopolskiego Komitetu Frontu Jedności Narodu utworzono Społeczny Fundusz Budowy Szkół Tysiąclecia (SFBST), którego budżet w latach 1959–1965 wyniósł 8,6 mld zł. W 1966 SFBST został przekształcony w Społeczny Fundusz Budowy Szkół i Internatów (SFBSiI), którego budżet w latach 1966–1972 wyniósł 15,1 mld zł. Łącznie z budżetu państwa oraz funduszy społecznych SFBST i SFBSiI wybudowano wówczas 1423 nowe szkoły stanowiące utylitarny pomnik tysiąclecia polskiego państwa.

W związku z potrzebami szkolnictwa, wynikającymi z wchodzenia w wiek szkolny wyżu demograficznego lat 50. XX w., masowo budowano w Polsce w latach 60. budynki oświatowe, głównie szkoły podstawowe. W sytuacji ogromnego przeludnienia izb lekcyjnych (w 1961 roku na jedną izbę lekcyjną przypadało prawie 74 uczniów) wybudowanie nowych placówek oświatowych stało się koniecznością.

Nazwę szkół „tysiąclecia” (w języku potocznym nazywanych „tysiąclatkami”) powiązano z obchodzonymi oficjalnie uroczystościami 1000-lecia Państwa Polskiego, przypadającymi na 1966 rok. Hasło budowy „tysiąca szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego” rzucił Władysław Gomułka, 24 września 1958 roku.

Większość szkół tysiąclecia powstała wedle założeń architektury modernistycznej, która nie była wcześniej stosowana w Polsce tak powszechnie. W wielu miejscowościach szkoły te były pierwszymi budynkami w tym stylu. Nowe gmachy szkolne wyróżniały się płaskimi dachami, dobrze oświetlonymi pomieszczeniami oraz wyraźnie zaakcentowaną przestrzenią do rekreacji poza budynkiem. Zdecydowano się także na zastosowanie nowych materiałów. Na przykład z myślą o oszczędnościach zrezygnowano z drewnianych podłóg na rzecz zamienników z tworzyw sztucznych. Punktem odniesienia dla tej nowej architektury szkolnej w dużej mierze były innowacje architektoniczne wprowadzane wówczas w Zachodniej Europie. Budowa szkół tysiąclecia była także poligonem doświadczalnym dla masowego zastosowania projektów typowych. W większości wypadków szkoły te powstawały na podstawie jednego z kilkudziesięciu zatwierdzonych projektów, dostosowywanych jedynie do warunków danej działki. Przeważająca większość szkół z lat 60. była realizacjami typowymi dla państwa socjalistycznego, o skromnym i prostym wyrazie, co spotkało się z krytyką społeczeństwa. (żródło: Wikipedia)

W przedmiotowym okresie (lata 1962-1964) z tego programu powstały szkoły w Sianowie (825-ta skolei) i właśnie w Rosnowie. Ważnym punktem oprócz decyzji o budowie było podpisanie w dniu 2 lutego 1960 roku Umowy Fundatorskiej, pomiędzy Wojewódzkim Komitetem Koordynacyjnym Społecznego Funduszu Budowy Szkół w Koszalinie a Dowództwem Jednostki Wojskowej nr 5069, na częściowe sfinansowanie budowy szkoły w Rosnowie. Umowa opierała na kwotę 800 tys. zł (600 tys. zł w gotówce a 200 tys. zł w robociźnie).

Dnia 01.03.1960r. oficjalnie rozpoczęto budowę szkoły. Przez cały czas budowy pracowało dziennie m.in. ok. 20-40 żołnierzy. Budowa trwała do końca 1961 roku.

Dnia 14 stycznia 1962 roku dokonano wmurowania aktu erekcyjnego na terenie szkoły w Rosnowie. W uroczystości brali udział i podpisali akt erekcyjny:

  • D-ca Jednostki Wojskowej 5069 - płk Janusz Żywno
  • Kurator Okręgu Szkolnego - Alfons Prondzyński
  • I Sekretarz KW PZPR w Koszalinie - Antoni Kuligowski
  • I Sekretarz KM PZPR w Koszalinie - Alojzy Malicki
  • Przewodniczący Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Koszalinie - Mieczysław Bęcki
  • Przewodniczący Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Manowie - Jan Jakubowski
  • Inspektor Szkolny - Mieczysław Tacher
  • Sołtys wsi Rosnowo - Wiesław Prokopczuk

30.09.1962r. uroczyście oddano nową szkołę do użytku. Na uroczystość przybyli przedstawiciele WRN, PRN, wojska, władz oświatowych, budowniczowie szkoły i oczywiście mieszkańcy Rosnowa. Podczas inauguracji przemawiali: Przewodniczący Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej w Manowie - Jan Jakubowski, Sekretarz KW PZPR - Zdzisław Kanarek, z-ca d-cy JW. 5069 mjr Żórawski. Klucz do wejścia i budynek szkoły przekazał kierownikowi Leonowi Kasprzykowskiemu sekretarz KW PZPR Zdzisław Kanarek. W księdze pamiątkowej szkoły pod tablicą pamiątkową swoje podpisy złożyli:

  • Przewodniczący Powiatowej Rady Narodowej - Bolesław Andryszewski
  • Sekretarz KW PZPR - Zdzisław Kanarek
  • Przewodniczący Prezydium Miejskiej Rady Narodowej - Tadeusz Ozga
  • Wiceprzewodniczący WRN - Klemens Cieślak
  • Sekretarz KMiP PZPR - W. Marcinkiewicz
  • Poseł na Sejm - Jan Pohorski

Szkoła "Pomnik 1000-lecia im. XX-lecia PPR w Rosnowie" była 415-tą szkołą wybudowaną z programu „Tysiąca szkół na Tysiąclecie Państwa Polskiego” i pierwszą w regionie. Koszt szkoły wraz z wyposażeniem wyniósł w sumie 4,28 mln zł. Czyn młodzieży szkolnej w robociźnie przy pracach porządkowych wyniósł ok. 12 tys. zł. Leśniczy Pan Chrebor sprezentował szkole maszt do flagi oraz 300 sztuk drzewek a Pan Piotr Hajkowicz podarował na zimę 2 m3 drzewa opałowego. W szkole w Rosnowie powstało 7 sal lekcyjnych i 3 sale specjalne (techniczna, biologiczna i fizyczno-chemiczna). Oprócz nich uczniowie mieli również dostęp do sali gimnastycznej, szatni, biblioteki, natrysków i wc.


Cegiełki Społecznego Funduszu Budowy Szkół Tysiąclecia na kwoty 10-100 zł - fot. z archiwum Roberta Urbańskiego Cegiełki Społecznego Funduszu Budowy Szkół Tysiąclecia na kwoty 1-2 zł - fot. z archiwum Roberta Urbańskiego Koperta z pierwszego dnia obiegu programu Tysiąc Szkół na 1000-lecie z roku 1959 - fot. Robert Urbański Etykiety z pudełek zapałek programu Tysiąc Szkół na 1000-lecie z roku 1959 - fot. OLX Umowa Fundatorska - 02.02.1960r. - nadesłał Robert Machowicz Umowa Fundatorska - 02.02.1960r. - nadesłał Robert Machowicz Umowa Fundatorska - 02.02.1960r. - nadesłał Robert Machowicz Umowa Fundatorska - 02.02.1960r. - nadesłał Robert Machowicz Akt Erekcyjny - 14.01.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Akt Erekcyjny - 14.01.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Akt Erekcyjny - 14.01.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Akt Erekcyjny - 14.01.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Scenariusz uroczystego otwarcia szkoły - 21.09.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Scenariusz uroczystego otwarcia szkoły - 21.09.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Scenariusz uroczystego otwarcia szkoły - 21.09.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Scenariusz uroczystego otwarcia szkoły - 21.09.1962r. - nadesłał Robert Machowicz Złota księga powstała na pamiątkę otwarcia szkół w Rosnowie, Sianowie, Świeszynie i Sarbinowie z lat 1962-1964 - fot. Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Strona ze Złotej księgi powstałej na pamiątkę otwarcia szkół w Rosnowie, Sianowie, Świeszynie i Sarbinowie z lat 1962-1964 - fot. Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Robert Machowicz Przedstawiciele Rad Narodowych przed szkołą w Rosnowie 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Wciągnięcie flagi na maszt podczas otwarcia nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. przemówienie Przewodniczącego Gromadzkiej Rady Narodowej w Manowie Jana Jakubowskiego - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. przemówienie Sekretarza KW PZPR - Zdzisława Kanarka - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. przemówienie D-cy Jednostki Wojskowej 5069 - płk Janusza Żywno - fot. nadesłał Robert Machowicz Zebrani goście przed szkołą w Rosnowie 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Rozpoczęcie roku szkolnego przy okazji otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Robert Machowicz Zebrani goście przed szkołą w Rosnowie 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Zebrani goście przed szkołą w Rosnowie 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Zebrani goście przed szkołą w Rosnowie 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. wręczanie dyplomów zasłużonym - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. wręczanie dyplomów zasłużonym - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. przekazanie kluczy przes dyrektora Budowlanego Przedsiębiorstwa Terenowego Pana Słowika Frydolin - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie nowej szkoły 30 IX 1962r. wręczanie kluczy - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie drzwi nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Robert Machowicz Otwarcie drzwi nowej szkoły 30 IX 1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Wpisy do Złotej księgi pod tablicą pamiątkową 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Biblioteka w szkole - opiekun Pani Helena Popiołek rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala gimnastyczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Zwiedzanie szkoły (sala gimnastyczna ) przez gości 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Zwiedzanie szkoły (klasa lekcyjna) przez gości 30.09.1962r. - fot. nadesłał Skuzik z Archiwum Państwowego w Koszalinie Sala biologiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala biologiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala biologiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala fizyczno-chemiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala fizyczno-chemiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Sala fizyczno-chemiczna w szkole - rok 1962 - fot. nadesłał Robert Machowicz Tablica pamiątkowa szkoły - fot. nadesłał Robert Machowicz Tablica pamiątkowa szkoły w Rosnowie z roku 1962 - fot. archiwum Roberta Urbańskiego Szkoła roku 1963 - fot. nadesłał Robert Machowicz Szkoła roku 1963 - fot. nadesłał Robert Machowicz


Strony: Historia  Kronika  dach'06  okna'06  50-lecie  remont'19  Graffiti  2019/20  60-lecie

mouseover