Port Lotniczy PLL LOT Koszalin (EPKO Zegrze Pomorskie)
Lotnisko w Zegrzu Pomorskim zostało uruchomione na koniec kwietnia 1957 roku. Pierwsza linia sezonowa na trasie Koszalin-Warszawa-Koszalin działała od 2 maja do 30 listopada 1957 roku oraz od 15 czerwca do 15 września 1958 roku. Później nastąpiła kilkuletnia przerwa i ponowne uruchomienie tej linii nastąpiło 16 czerwca 1965 roku. Linia od tego czasu funkcjonowała już w trybie ciągłym. W kolejnych latach zostały uruchomione cztery sezonowe linie: z Krakowem (28.06.1967r.), z Katowicami (02.05.1969r.), z Wrocławiem (30.06.1969r.) i z Rzeszowem (04.09.1972r.).
Równocześnie z funkcjonowaniem lotniska w Zegrzu Pomorskim myślano o jego nowej samodzielnej lokalizacji. W latach 60-tych Warszawskie Biuro Studiów i Projektu Transportu Drogowego i Lotniczego przeprowadziło poszukiwania terenu pod budowę portu lotniczego w pobliżu Koszalina. W grę wchodziły: Jamno, Łazy i Węgorzewo Koszalińskie. W 1971 roku myślano również o lotnisku na pływającej wyspie na Jamnie. W każdym przypadku odrzucono je ze względu na ukształtowanie terenu oraz trudne warunki hydrologiczno-geologiczne.
Na początku funkcjonowania lotniska linie obsługiwały samoloty LI-2 i DC-3 (1957-1958), które zabierały na pokład około 20 pasażerów. W latach 1965-1971 wprowadzono samoloty IŁ-14, zabierające 30 pasażerów - samoloty śmigłowe, dwusilnikowe (silniki tłokowe o budowie gwiazdy z paliwem napędowym w postaci benzyny) a następnie AN-24 - samoloty radzieckie, napędzane dwoma silnikami turbośmigłowymi na typowe paliwo "nafta", które zabierały na pokład 52 pasażerów. Zmiany te skróciły czas trwania lotu z Koszalina do Warszawy ze 110 minut do 75. W kolejnych latach razem z AN-24 obsługiwały regularne loty również samoloty typu IŁ-18. IŁ-18 to samoloty czterosilnikowe, turbośmigłowe zabierające na pokład 104 pasażerów. Ostatnie które latały z PLL LOT Koszalin, były to samoloty typu TU-134 (wprowadzone w 1976r.) z dwoma silnikami odrzutowymi, zabierające na pokład 76 pasażerów. Na lotnisku lądowały również TU-154, które latały z żołnierzami na misje wojskowe.
Pierwszym Kierownikiem Portu został Jan Kawiak, który pełnił tą funkcję przez trzy lata. Biuro PLL LOT w Koszalinie powstało w 1967 roku przy dawnej ul. Świerczewskiego 11/15. Wcześniej znajdowało się na dworcu PKP. Biuro w tym czasie prowadziła Irena Klimczak, a pierwszymi mechanikami byli: Mejer Milan, Jocek Ryszard, Świnoga Józef i Klaus Stanisław. Naczelnikami Portu w Zegrzu Pomorskim byli: Ryszard Szybinski, Zdzislaw Kosciukiewicz, Slawomir Janus i Kazimierz Grochowski.
Pasażerski port lotniczy zaorganizowany był na terenie lotniska wojskowego i korzystał z jego pasa startowego. W 1969 roku kierownikiem oddziału PLL LOT w Koszalinie został Zenon Szamszur. Port się rozwijał, przybywało pasażerów i tym samym pracowników. Kierownikiem technicznym obsługi samolotów został w roku 1969 Władysław Błażejewski. W tym roku rozpoczął się remont pasa startowego, który trwał do września 1970 roku. Port zaczął znowu obsługiwać loty od 01.10.1970r. Załogi samolotów rano przed odlotem do Warszawy (po przenocowaniu w Koszalinie po wieczornym przylocie) badał lekarz z jednostki wojskowej. Samoloty wieczorem były obsłużone technicznie i zabezpieczone czekały do rana do odlotu o 07:30.
W roku 1970 kierownikiem Oddziału PLL LOT w Koszalinie został Władysław Nowicki (po tym jak wyslano Zenona Szamszura na placówkę PLL LOT do Zurichu. Po powrocie objął kierownictwo placówki PLL LOT w Słupsku), który pełnił tą funkcję do likwidacji PLL LOT Koszalin.
Na lotnisku dzialalo kilka firm. LOT "mial" samoloty, sekcję odpraw pasażerów, mechaników, magazyniera paliw (p.Klaus). Była też jednostka Straży Pożarnej, która stacjonowała na drugiej "stojance", a wyposażona była w bardzo nowoczesny samochód tzw. BARAKUDĘ.
Portem zawiadywał Zarząd Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych. Dyrekcja tegoż jak i LOT-u mieściła się w oczywiście Warszawie. ZRLiLK zapewniał koordynację lotów, kontrolera ruchu lotniczego dla lotów cywilnych (wieża), utrzymanie pasa startowego i drogi kołowania w gotowości i całej infrastruktury. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej ze Słupska miał na lotnisku oddział, który przygotowywał komunikaty meteo dla lotów cywilnych. Bezpieczeństwo zapewniał Komisariat Milicji obsługiwany przez Komendę Miejską w Koszalinie. Milicjantów co jakiś czas szkolił sam Jerzy Dziewulski, późniejszy parlamentarzysta SLD, a wtedy znany na całą Polskę (również z serialu "07 zgłoś się") dowódca jednostki antyterrorystycznej na lotnisku Okęcie w Warszawie. Stan osobowy komisariatu był w ilości 10-12 osób. Pracownicy to m.in. sierż.szt. Józef Białogłowy, sierż. Julita Stopa, sierż. Marian Serafin, plut. Kazimierz Pawliszyn. Komendantem był p. Nowe a kierownikiem komisariatu por. Sławomir Pikuła. Komisariat milicji pracował w godzinach 06:00 - 21:00 w systemie dwuzmianowym.
Na podstawie ustawy z dnia 23 października 1987r. powstało Przedsiębiorstwo Państwowe „Porty Lotnicze” (PPPL), które kontynuowało działalność Zarządu Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych. Naczelnikiem PPPL w Zegrzu Pomorskim został ppłk. rez. T. Sadowski, który pełnił tą funkcję aż do chwili zamknięcia portu czyli 1991 roku.
Ruch pasażerski. W roku 1957 odbyło się w sumie 331 lotów w których obsłużono 5105 pasażerów. W 1958 tylko 154 loty i 1493 pasażerów. Po wznowieniu lotów w 1965 następował przyrost do nawet 2.430 lotów i obsłudze 102.567 pasażerów (1973). Największe obciążenie lotniska było oczywiście w miesiącach letnich. 35 tys. pasażerów, to "przerób" lotniska w 1975 roku. W samym lipcu 1976r. z portu lotniczego odleciało 15 tys. pasażerów, a przez rok - 40,6 tys. W całym 1979 roku przez lotnisko przewinęło się 85853 pasażerów, a w latach 1986-1991 średnio 50-55 tys. pasażerów. To właśnie dlatego Minister Komunikacji wydał decyzję w roku 1988 o budowie nowego dworca pasażerskiego. Prace budowlane rozpoczęły się w 1989r. Położono fundamenty pod dwa budynki oraz pod kotłownię i komin. Rozpoczęto również budowę trafostacji. Zmiany ustrojowe i gospodarcze Polski w 1990 roku wstrzymały budowę nowego portu lotniczego.
30 listopada 1991r. oficjalnie wstrzymano wszystkie loty pasażerskie i rozpoczęto rozbiórkę terminala. Po latach i po późniejszej likwidacji jednostki i lotniska wojskowego, Rada Miejska w Koszalinie Uchwałą Nr XXI/330/2004 z dnia 29 grudnia 2004r. wyraziła poparcie dla ponownego uruchomienia lotniska cywilnego w Zegrzu Pomorskim. Dosyć głośno zrobiło się w prasie i telewizji o reaktywacji lotniska i portu cywilnego. Niestety w 2013r. po kilku decyzjach i opiniach zrezygnowano z tego pomysłu.
Pracownicy PLL "LOT" Kierownicy zmian: Katarzyna Chorzewska-Zielezinska, Janina Szymańska Sarsze dyżurne obsługi przewozowej: Bożena Kępa, Anna Świnoga Mechanicy lotniczy: Ryszard Jocek, Milan Mejer, Józef Świnoga, Zdzisław Suski, Zbigniew Brzeski, Marian Nieroda Magazynier paliw: Stanisław Klaus Bagażowi: Ryszard Abramczyk, Benon Cieślak... Kierowcy: Jerzy Michalski, Edward Zięcina Pracownik porządkowy samolotów: Zofia Nowakowska
Pracownicy Zarządu Ruchu Lotniczego i Lotnisk Komunikacyjnych Pracownicy: Bogdan Dec, Maria Ciszek, Czesława Misiewicz, Elżbieta Małecka, Elżbieta Jagiełło Wieża kontrolna: Zygmunt Wojciechowski
Pracownicy Przedsiębiorstwa Państwowego „Porty Lotnicze” Kontrolerzy Ruchu Lotniczego: R. Hemerling, Z. Wojciechowski, M. Świerkosz, J. Czech, B. Kosmatka, J. Mich, J. Chylaszek, R. Hajduczenia, Z. Langa, W. Woronowicz, F. Kaleta, B. Rumak, I. Palka, H. Krzak, Zb. Bedryjowski, R. Psiuch, J. Małek, I. Klepacki, K. Jęczmień Pracownicy: Alicja Then
Pracownicy Państwowego Instytutu Hydrologiczno-Meteorologicznego (PIHM późniejszy IMiGW) Meteo: Ryszard Wawryk - Kierownik, Anna Lubniewska - Kierownik Meteorolodzy: Krystyna Szulejewska, Barbara Wierzchowska-Filipiak, Irena Zajkowska, Stanisław Zajcewicz, Janusz Sałek, Roman Kłosowski
Pracownicy biura PLL LOT w Koszalinie Kierownicy oddziału: Władysław Nowicki, Władysław Błażejewski Pracownicy: Elżbieta Szwenk, Ewa Baracz, Jolanta Smentek, Jadwiga Przybyłowska
W galerii wykorzystano m.in. zdjęcia z archiwum Pana Edwarda Zięciny i Pana Andrzeja Klimeckiego - serdeczne podziękowania!! Podziękowania również dla Pani Katarzyny Chorzewskiej-Zielezińskiej za zdjęcia, nowe informacje i fakty, oraz dla Pana Ryszarda Wawryka i Izydora Palka. Część informacji zaczerpnięto z książki "Polski Transport Lotniczy 1918-1978" autorstwa Mieczysława Mikulskiego i Andrzeja Glass.
Zapraszamy na tematyczną stronę lotniska w Zegrzu Pomorskim na portalu Facebook