Kościół pw. św. Izydora w Boninie


Kościół pw. św. Izydora w Boninie powstał w końcu XV wieku na miejscu drewnianej budowli poprzedniego kościoła. Prawdopodobnie stanowił dominantę architektoniczno-wysokościową średniowiecznej wsi ponieważ stał na małym wzniesieniu. Wzniesienie z kościołem na mapach przedwojennych oznaczone było jako: Boniner Kirche Berge (Bonińskie Góry Kościelne).

Kościół został zbudowany jak większość w owym czasie w stylu gotyckim. Bryła kościoła postawiona jest na planie prostokąta z trójboczną absydą, która została dobudowana dopiero w XVI wieku. To budowla salowa, bez pierwotnie wyodrębnionego prezbiterium z cebulastą sygnaturą pod dębowym gontem. Nad nawą umieszczona jest ośmioboczna wieża nakryta barokowym hełmem z latarnią zakończoną metalowym krzyżem. Do wzniesienia ścian, oprócz cegły użyto sporych rozmiarów polnych kamieni. We wnętrzu świątyni ściany boczne mają ostrołukowe i półkoliste otwory okienne. Dach dwuspadowy jest pokryty dachówką ceramiczną. Pierwotnie kościół posiadał wieżę, która przestała istnieć w XIX wieku.

W 1842 roku kościół ze względu na zły stan ogólny został zamknięty, a następnie prowizorycznie zabezpieczony ze środków prezydenta pruskiej rejencji koszalińskiej Freiherr'a Schüler von Senden'a. W roku 1861 skolei został zamknięty przykościelny cmentarz. W 1907 roku jego syn Otto von Senden przy aprobacie superintendenta Braun'a z Koszalina, przystąpił do pełnej restauracji kościoła, którą ukończono w listopadzie 1910 roku. Oficjalne poświęcenie kościoła odbyło się 27.11.1910 roku. Nieprzerwanie, aż do roku 1945 co 3 tygodnie odbywały się w nim nabożeństwa.

Co ciekawe niemieckie mapy topograficzne wydawane do 1929 roku pokazywały kościół ciągle pozostający w ruinie. Wynikało to z tego, że przy publikacjach korzystano ciągle z danych pochodzących z okolic roku 1900.

Po zakończeniu II Wojny Światowej kościół nie miał właściciela i nie został przekazany parafianom. Na początku próbowano z niego zrobić magazyn. Kościół pw. św. Izydora w Boninie został wpisany do rejestru zabytków pod nr 384 dnia 14.04.1964r. W 1969 roku został przekazany Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku. W roku 1970 planowano w nim otwarcie wystawy popularyzującej dorobek Instytutu Ziemniaka oraz punkt sprzedaży pamiątek z wyszynkiem herbat i kawy a następnie klubokawiarnię "RUCH".

W 1979 roku, dzięki staraniom mieszkańców Bonina, kościół został przekazany parafii pw. św. Wojciecha w Koszalinie. Ówczesny proboszcz parafii ks. Marian Błaszczuk przywrócił po remoncie kościół do kultu religijnego, który dnia 09.09.1979 roku został przekazany parafii, a dnia 05.09.1981r. został poświęcony przez Biskupa Koszalińsko-Kołobrzeskiego Ignacego Jeża. Początkowo należał do parafii św. Wojciecha w Koszalinie. Póżniej do 1997 roku należał do parafii pw. Matki Bożej Wspomożenia Wiernych w Manowie. Od 12 stycznia 1997 roku kościół jest już świątynią filialną Parafii Rzymskokatolickiej pw. Trójcy Świętej w Kretominie.

W roku 1997 ceglana posadzka została naprawiona z uwagi na jej duże zużycie. W latach 1997/98 na sygnaturce położono dębowe klepki gontu, które impregnowano ciśnieniowo w tartaku w Manowie. We wrześniu 1998 roku został wykonany remont instalacji elektrycznej i przyłącza elektrycznego kościoła. Z uwagi na wymogi bezpieczeństwa skrzynka energetyczna musiała znajdować się na zewnątrz kościoła. Z tego powodu została wykonana kapliczka z figurą Jezusa Chrystusa i z pamiątkowa tablicą upamiętniającą "20-lecie odzyskania kościoła do kultu religijnego", która zamaskowała tą skrzynkę. Kapliczka z tablicą została poświęcona we wrześniu 1999 roku przez Biskupa Ignacego Jeża.

W latach 2002–2003 przeprowadzono remont kapitalny wieżyczki kościoła. Od roku 2015 rozpoczęły się prace z wykonaniem tryptyku w prezbiterium kościoła, autorstwa Bogusława Lorka. Obrazy do tryptyku wykonała siostra Sara ze Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego. Tego samego roku wymieniono drzwi kościoła oraz wykonano izolację na powierzchni sklepienia absydy. W roku 2018 przeprowadzono fumigację (zwalczenie szkodników drewna) pomieszczenia nawy i prezbiterium.

Kościół jest otoczony starodrzewem, głównie jesionami. Teren wokół kościoła kryje dawny cmentarz, w średniowieczu katolicki, a po 1534 roku ewangelicki. Niestety nagrobki nie zachowały się do dnia dzisiejszego. W latach 70-tych ubiegłego stulecia na cmentarzu wybudowano parking.

Zachodniopomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków w Szczecinie, z uwagi na zły stan i zagrożenia dla obiektu, zlecił w 2020 roku opracowanie ekspertyzy konserwatorskiej i budowlanej wraz z badaniami geotechnicznymi, w celu opracowania, w oparciu o wynikające z ekspertyz wnioski, zaleceń konserwatorskich. Finalnie potwierdzono konieczność przystąpienia do prac konserwatorskich, restauratorskich oraz robót budowlanych o charakterze ratunkowym dla kościoła. We wrześniu 2024 roku ogłoszono oficjalnie zamówienie publiczne pt. "Remont kościoła p.w. Św. Izydora Oracza w Boninie wraz z rewitalizacją terenu". Wyłoniony wykonawca będzie miał 13 miesięcy na przeprowadzenie kapitalnego remontu kościoła.

Źródło:
strona Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Trójcy Świętej w Kretominie;
opracowanie "Architektura średniowiecznych kościołów wiejskich Pomorza na wschód od Regi" - Marek Ober 1993;
opracowanie "Bonin" - Krystyna Bastowska



Kościół pw. św. Izydora w Boninie na niemieckiej pocztówce z początku XX wieku Kościół pw. św. Izydora w Boninie na fragmencie niemieckiej pocztówki z początku XX wieku Kościół pw. św. Izydora w Boninie na fragmencie niemieckiej pocztówki z początku XX wieku Kościół pw. św. Izydora w Boninie z początku XX wieku. Widok z tyłu - fot. pochodzi z publikacji Führer durch Köslin z 1912 roku Wnętrze kościoła pw. św. Izydora w Boninie na fragmencie niemieckiej pocztówki z początku XX wieku wnętrze kościoła w roku 1993 - fot. Marek Ober Wnętrze kościoła pw. św. Izydora w Boninie - na fotografii obrazy tryptyku autorstwa siostry Sary ze Zgromadzenia Sióstr Jezusa Miłosiernego - fot. Parafii Rzymskokatolickiej p.w. Trójcy Świętej w Kretominie Wnętrze kościoła pw. św. Izydora w Boninie - fot. z profilu FB Wyższego Seminarium Duchownego z Koszalina 2020r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie na fotografii F. Zwierzchowskiego z 1964r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - tabliczka zabytku - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie - fot. Robert Urbański 26.06.2022r. Kościół pw. św. Izydora w Boninie w roku 1950 - fot. pochodzą ze strony fotomemoria.pl decyzna o wpisie kościoła do rejestru zabytków w roku 1964


galeria 1  2  3  4  Morsy  Św.Patryk  Sprzątanie  KS Rossa  Zawody  Festyn  Remont dachu  Dni Karpiowe  Blok-widmo  Kamerka  Zawody'06  Okna'06  Przycinka'07  Karaoke'07  Zawody'07  01.05.07  Piknik'07  Karaoke 07.2007    Piknik sierpień'07  Andrzejki'07  Dzień Kobiet'08  Pożar'08  Piknik lipiec'08  15-lat Gospody    2 elt'08  Cyrk'08  Festyn'08  cd.2 elt'08  Kolejka'08  Spod Strzechy'08  Sylwester'08  Ślubowanie OSP  Piknik'09  Spod Strzechy'09  WOSP'10  Dzień Kobiet'10  Krępa  Turniej  Spod Strzechy'11  Dzień Dziecka'11  Siemionalia'11  Drwale'11  Płetwonurkowie  Siatkówka'11  Strongman'11  Integracja'11  Dożynki  11.11  Jasełka  WOSP'12  Spod Strzechy'12  Dzień Kobiet'12  majówka'12  Polska-Czechy'12  Michałek'12  50-lecie  bieg'13  Amelka  Zawody 01.09.13  Zawody 08.09.13  Ugotowani  11.11.13  Mikołaj '13  Leśnik  Spławikowe  Koniec sezonu  Ciuchcia  Młyn Niedalino  Elektrownia Niedalino  Powódź  Etnografia  Bursztynowy Pałac  Pałac Manowo  Pocztówki  Port  Latarnia  Agregat  Pałac Bonin  Zjazd Rosnowiaków  Kościół Zegrze Pom.  Dworek  1970  Kościół

mouseover